Ahmed Şahin

a.sahin@zaman.com.tr

 

AİLE-SAĞLIK Yazarlar Ahmed Şahin

Önemli kurban soruları ve cevapları

 

 

-Bayramda sevabını ölmüşlerimize bağışlama niyetiyle ölmüşlerimiz için kurban kesmemiz caiz olur mu? Olursa etinden kesenler yiyebilir mi?

 

 

-Bayramda sevabını ruhlarına bağışlama niyetiyle ölmüşleri adına kurban kesmek caizdir. Ancak kestiği kurbanı (ölenin vasiyeti var da onun için kesiyorsa) etinden tıpkı adak gibi kesen ve ailesi yiyemez. Tamamen yoksula hibe edilmesi gerekir. Şayet vasiyeti yok da bir vefa ve sevap niyetiyle kendiliğinden kesip sevabını ölmüşlerine bağışlamak istiyorsa, bunda bir yasak söz konusu olmaz. Kendi özel kurbanı gibi tasarrufta bulunup yer ve herkese yedirebilir.

 

*******

 

 

-Kurbanda, keçi koyun cinsi tek kişi adına kesilirken, sığır ve deve cinsi yedi kişiye kadar ortaklık kabul eder. Ancak, ortak olanların hepsi de ibadet ve sevap niyetiyle ortak olmalıdır. Ucuz ve taze et almak niyetiyle ortak olmak isteyen kimsenin ortaklığı caiz olmaz. Adak,  akika, ölmüşlere kurban niyetiyle ortaklık caiz olur.

 

*******

 

 

-Güçlü kurbanları şok’la kesmek caiz midir? Caiz ise şok’ta neye dikkat etmek gerekir?

 

 

-Kurban keserken en çok dikkat edilecek husus, hayvana işkence yapmadan, en az acıyla kesmektir.

 

Efendimiz’in (sas) bu hususta ikazları vardır. Bundan dolayı Hazret-i Ömer (ra), keseceği kurbanı sürükleyerek götüren birini görünce unutulmayan ikazını şöyle yapmıştır:

 

 

-Kurbanı eziyet etmeden götür, işkence yapmadan yatır, kesim işini de acı vermeden bitir! Bu açıdan bakınca şokla kesim, acıyı en aza indiren kesim olarak görülebilir. Ancak şokta dikkat edilecek önemli husus şudur:

 

 

-Ölüm ne ile olmaktadır? Şokla mı, yoksa şokun hemen arkasından yapılan kesimle mi?

 

Eğer şokla sakinleştirilen hayvan, geç kalınmadan hemen kesilmiş, ölüm bu kesimle gerçekleşmişse bundan şüphe etmeye gerek yoktur. Şayet kesimde geç kalınmış, hayvan yapılan şokla ölmüş, ölü hayvan kesilmişse  bu  hem kurban sayılmaz hem de bu et yenilmez.

 

*******

 

 

-Kurban kanından çocukların alınlarına ya da başka yerlere sürülmesinde bir fayda umulur mu?

 

 

-Kan, kurban kanı da olsa necistir. Bulaştığı yeri de necis yapar. Necisten bir fayda beklenmez.

 

Aksine elbisedeki bulaştığı yer yıkanmadan namaz kılınmaz. Bundan dolayı kurbanı kesenler kanın etrafa sıçrayıp da kirletmesini önlemek için önce bir çukur kazarlar, kurbanın kanını o çukura akıtarak çevreyi kirletmesini önlemeye çalışırlar.

 

*******

 

 

-İhtiyacın fazla olduğu düşünülen yoksul yerlere para gönderip kurbanları oralarda kestirmek uygun olur mu?

 

 

-Elbette.. Yeter ki kurban, bayramın üçüncü ya da dördüncü günü içinde kesilerek yoksulun eline geçsin.  Bütün mesele, kurbanların ihtiyaç içinde inleyen yerlere ulaşması, yoksulun derdine gününde derman olması, kardeşlik duygusuyla yardımlaşıp kaynaşmaya vesile teşkil etmesidir.

 

*******                                                                                                 

 

 

-Adak kurbanı bayramda da kesilebilir mi?  

 

 

-Adak kurbanı bayram içinde de dışında da kesilebilir. Yalnız, adak kurbanının etinden; adayan aile, çocukları, torunları, ana ve babası, dede ve ninesi yiyemezler. Yerlerse yedikleri miktarın parasını (yediklerinin asıl sahibi sayılan) yoksula vermeleri uygunluk arz eder.  Ayrı yaşayan kardeşlere, kayınvalideye, damada, uzak akrabalara adaktan verilebilir.

 

 

Yoksulun zengin misafirlerine adak etinden yemek ikram etmesinde mahzur olmaz.

 

Ayrıca, adadığı kurbanı kesmeye ekonomik olarak gücü yetmeyen kimse, gücünün yeteceği zamanı bekleyebilir. Böyle bir imkana kavuşma ihtimalini yakın görmüyorsa, üç gün oruç tutarak adağını ödemiş olmayı tercih edebilir.

 

 

Adakta zaman ve mekan şartı bağlayıcı değildir. Bu itibarla:

 

 

-Martta der, nisanda yerine getirebilir, Ankara’da der, İstanbul’da olabilir. Mühim olan, adağın cinsi değiştirilmeden yerine getirilmesi, yoksula hakkı nerede olursa olsun verilmesidir.

 

 

Bu sebeple adanan hayvanı kesmeyip parasını yoksula vermek sadaka yerine geçse de adak yerine geçmez.