Ahmed Şahin

a.sahin@zaman.com.tr

 

AİLE-SAĞLIK Yazarlar Ahmed Şahin

Yedikleriniz helal olsun

 

 

IŞIK Yayınları, Peygamber Efendimiz’in yeme içme âdâbı ile gıda tüketimine ait tercih ve tavsiyelerinin yer aldığı (Yedikleriniz Helal Olsun) kitabını yayımladı.

 

 

Doç. Dr. Serkan Çakır’ın hazırladığı 260 sayfalık bu değerli eserde, tükettiğimiz nebatî ve hayvanî gıdalara ait bilmemiz gereken hususlar İslamî bir hassasiyetle incelenirken, Efendimiz (sas) Hazretleri’nden önemli örnekler de toplu halde istifademize sunulmaktadır.  

 

 

   İşte Efendimiz’in sofra âdâbına ait önemli örneklerden bazı tespitler.

 

 

       ******

 

 

1- Efendimiz (sas) Hazretleri, bir günde en fazla iki öğün yemek yemiştir. İki öğünden biri ise, daima hafif hurma yiyecekleri şeklinde olmuştur. Bir öğünde çok çeşitli yiyecekler yemezlerdi.

 

 

2- Yemek davetlerine icabet ederler, davet sahiplerini boş çevirmezlerdi.

 

 

3- Yemeğe başlamadan önce ve yemekten sonra ellerini yıkar, ‘Yemeğin bereketi hem yemekten önce hem de sonra ellerin yıkanmasındadır.’ buyururlardı.

 

 

4- Yemeye besmele ile başlamış, tefekkürle devam etmiş, hamd ve dua ile yeme faaliyetini neticelendirmiştir.

 

 

5- Sevgili Peygamberimiz, yemeği oturarak ve ekseriyetle sağ ayağını göğsüne doğru çekerek yemiştir. Bu haliyle fazla yemenin önü kesilmiş olmaktadır.

 

 

6- Meyveleri, yemekten önce yerdi. Yapılan ilmî araştırmalar göstermiştir ki, erkenden kana karışan meyve şekeri, doyma merkezinin daha erkenden uyarılmasını sağlamaktadır. Meyve, yemekten sonra yenildiğinde ise sindirimin gecikmesine sebep olmaktadır.

 

 

7- Sağ eliyle yerdi ve sol eliyle yiyenleri ikaz ederdi. “Biriniz yemek yediği zaman sağ eliyle yesin. Bir şey içtiği zaman da sağ eliyle içsin. Çünkü şeytan sol eliyle yer ve içer.” buyururdu.

 

 

8- Ortaya konulmuş yemeğin, kendi önüne gelen kısmından yerdi..

 

 

9- Yemeğin bir yere yaslanılarak yenilmesini tavsiye etmezdi. “Ben bir şeye yaslanarak (kibirli kimseler gibi ) yemek yemem.” buyurmuşlardı.

 

 

10- Peygamber Efendimiz, sevdiği gıda ve yemekler olmasına rağmen hiçbir yemeği katiyen seçmezdi. Önüne konulan yemeği iştihası varsa yer, yoksa yemezdi.

 

 

 11- Resulüllah Efendimiz’in yemekte aradığı başlıca hususiyet, yemeğin helal, temiz ve vücuda faydalı olup olmadığıdır.

 

 

12- Pek çok hadis-i şerifte de buyrulduğu gibi, yemeğin israf edilmesinden ümmetini men etmektedir. Zira “Yiyiniz, içiniz fakat israf etmeyiniz! Çünkü Allah israf edenleri sevmez.” mealindeki İlahî beyanla da israf etmek men edilmiştir. Bizlerin de haram olan israftan uzak durmamız, maddî manevî terakkimiz için elzemdir.

 

 

13- Efendimiz, yemeğe üflemekten sakındırmıştır. Yiyeceğe, içeceğe üflemez, kabın içine de solumazdı. Hadis-i şerifte sıcak yemeğin üflenerek yenilmesi uygun görülmemiştir.

 

 

14- Soğan ve sarımsak gibi etrafa koku yayan şeylerin yenildiği zaman toplum içine çıkılmaması gerektiğini ifade buyururlardı.

 

 

15- Eti bıçakla kesmez, ısırarak yerlerdi. Bu tür bir yeme ile normal lif yapısı, daha az kesintiye uğradığından et daha rahat çiğnenmekte ve hatta dişlerin arasında daha az artık kalmaktadır. Bu durum, diş sağlığını koruduğu kadar, kansere yol açabilecek doku hasarlarını da engellemektedir.

 

 

16– Yemek ve su kaplarının ağzını kapatmayı tavsiye ederdi. Bardağın içine nefes vermemeyi ve suyu bir solukta içmemeyi tavsiye ederdi.

 

 

17- Efendimiz, yemeklerin toplu halde yenmesini tavsiye eder ve beraber yenilen yemeğin bereketli olduğunu belirtirdi.

 

 

18- Efendimiz, yemek sırasında sohbet ederdi.

 

 

19- Efendimiz’in yaşadığı dönemde yemekler yer sofrasında ve tek kaptan yenirdi. Birlikte yeme yanında, birlikte kalkma da Efendimiz’in sofra âdâbı konusundaki tavsiyelerindendir. Yemese bile yiyenleri bekler, birlikte kalkmayı uygun görür, önce kalkarak sofrada tek başına kalanları mahcup etmeyi uygun bulmazdı.