İSMET
‘İsmet’, kötülük ve günahlardan korunmuş olma, masum olma demektir.
İsmet, peygamberlerde bulunması vacip olan sıfatlardan biridir. Peygamberler, insan olmaları nedeniyle günah işleme özelliğine sahip oldukları halde, günah işlememeleri için Allah (c.c.) tarafından korunmuşlardır. İşte, onların bu özellik ve sıfatlarına ‘İsmet’ denir. Çünkü peygamberler, gerek sözlerinde ve gerekse davranışlarında kendilerini lekeleyecek, değerlerini düşürecek bütün hatalardan uzak olmalıdır.
Örneğin, peygamberler peygamberliklerinden önce ve sonra en büyük günah olan Allah (c.c.)’a şirk (ortak) koşmaktan korunmuşlardır. Yine ilahi görevlerini yerine getirip, yine Allah (c.c.)’tan aldıkları vahy’i insanlara bildirirken unutmaları ve hata etmeleri, onlar hakkında geçerli değildir. Peygamberlikten önce, az görülür küçük hatalar yapmaları mümkün ise de peygamber olmaları ile birlikte davranışları Allah (c.c.) tarafından düzeltilir. Peygamber olduktan sonra ise kesin olarak büyük günah işlemezler. Ancak, bir takım hikmetlere uygun olarak kendilerinden sehven ‘zelle’ denilen küçük hatalar meydana gelebilir, fakat onları kendi hallerine bırakmazlar. Peygamberler de bunda ısrar etmezler.
Peygamberlerin amel defterleri tertemizdir. Onlara günah adına bir şey yazılmaz.
Peygamberlerin ismet sıfatı yani ‘masum’ olmaları konusunda bazı farklı görüşler vardır. Bir kısım, insanlar içinde masum olanın, yani peygamberlerin, isyan etme ve günah işleme gücüne sahip olmadıklarını iddia ederler. Bir diğer grup ise, isyan ve günahın onlar için de mümkün olduğunu düşünürler. Bunlar hür iradeyi inkâr etmezler. Masum olmanın; zorla yaptırmaya varmamak şartı ile Allah (c.c.)’ın insanda yarattığı bir şey olduğu ve insanın onunla isyana kalkışmayacağını bildiği şekilde ortaya koyarlar. Bu görüşe sahip olanlar, ismet sıfatının, günah işleme gücüne sahip olmama tarzındaki birinci anlayışın yanlışlığına akıldan şöyle bir delil getirirler. Eğer durum onların dediği gibi olsaydı, masum olan, bu ismetinden dolayı övülmeye hak kazanamazdı ve emir, yasak, sevap, ceza gibi hususlar anlamsız olurdu. Bu görüş taraftarları nakli delil olarak da Kur’an-ı Kerim’den, “De ki, ben de sizin gibi bir insanım.” [1]
“... Ve Allah katında başka ilah tutma” [2]
“Eğer biz seni sağlamlaştırmamış olsaydık and olsun, onlara neredeyse yaklaşacaktın” [3] ve “Ben kendimi ibra (temize çıkarma) edemem...” [4] ayetlerini gösterirler.
Masum olmanın yani ismet sıfatının mümkün olduğuna dair de dört sebep gösterilir:
1- İsmet sıfatına sahip olan peygamberlerin bedeninde veya nefsinde, kötülükten alıkoyan bir alışkanlığı gerektiren bir özelliğin bulunması.
2- İsyanların yerilmesi ve itaatin övülmesini bilmeleri.
3- Bu bilgilerin Allah (c.c.)’tan devamlı gelen açıklama ve vahiy ile desteklenmesi.
4- Unutma veya uygun ve doğru olanı terk etme kabilinden bir şey kendisinden meydana gelmiş olsa, uyarılır ve kendisine doğru olanı gösterilir.
İşte, bu dört özellik bir araya geldiğinde de şüphesiz kişi günahlardan masum olur. [5]
İsmet ahlâkını ve özelliğini bilen ve seven Müslümanlar çocuklarına İsmet adını da koyarlar.
Müslümanlar, Allah (c.c.)’tan gerçek anlamda korkarak, O’nun emirlerine sımsıkı sarılarak ve yasaklarından kaçınarak, elçisinin ahlâkı ile ahlâklanarak ismet ahlâkını kazanabilirler.
----------------------------
[1] Kehf sûresi, 18/110.
[2]İsra sûresi, 17/39.
[4] Yusuf sûresi, 12/53.
[5] Şamil İslâm Ansiklopedisi.
BU YAZI AŞAĞIDAKİ SİTEDEN ALINMIŞTIR:
http://www.islamahlaki.com/
--
.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder