Ahmed Şahin - Toplumu cepheleştiren üslupla konuşmamız doğru mu?

Ahmed Şahin - Toplumu cepheleştiren üslupla konuşmamız doğru mu?

Ahmed Şahin

a.sahin@zaman.com.tr

 

Toplumu cepheleştiren üslupla konuşmamız doğru mu?

Düşüncelerimizi toplumu cepheleştirmeyecek kardeşlik üslubuyla ifade etmemiz gerektiği konusunda ibretli bulduğum tarihî bir olayı bir daha hatırlama gereği duymaktayım.

Bu gibi toplumu kucaklaştırıcı misallerin tekrar edilerek yaygınlaştırılmasında fayda var diye düşünmekteyim. Kaynak Kültür Merkezi’nde bulacağınız ‘Kardeşlik Vakti’ kitabımızdan naklettiğimiz bu tarihî olay Emevi-Abbasi çekişmesi devresinde şöyle cereyan eder.

***

Haccac-ı Zalim, bir Emevi yöneticisi ve kumandanıdır. 95 tarihinde kendi kurduğu Vasıt şehrinde 53 yaşında ölünce, Haccac’ın Emevi taraftarları mateme bürünmüş, Abbasi karşıtları ise ölüm gününü bayram ilan etmişlerdi.

Böylece Irak’ta iki cephe oluşmaya başlıyordu, Haccac taraftarları ile Haccac karşıtları. İşte bu sıralarda Haccac taraftarı bir adam, çevresindeki Haccac karşıtlarına duyuracak sesle şöyle diyordu: Ya Rabbi, büyük kumandan Haccac Hazretleri’nin şefaatinden beni mahrum eyleme!.

Bunu duyan Haccac karşıtı bir adam da düşüncesini şöyle dile getiriyordu: Ya Rabbi, cehennemliği kesin olan zalim Haccac’a taraftarı olmaktan beni muhafaza eyle!

Toplumun cepheleşmesini körükleyen bu iki tarafın iddiasından rahatsızlık duyan mutedil insanlar da vardı. Onlar bu aşırı iddia sahiplerine ikazlarını şöyle yaptılar:

-İkiniz de büyük veli Hasan Basri Hazretleri’nden Haccac’ın durumunu sorun. Bakalım şefaati istenecek derecede cennetlik biri mi diyecek, yoksa taraftarı olmaktan Allah’a sığınılacak derecede cehennemliğin teki mi olduğunu söyleyecek öğrenin. Sonra gelin toplum içinde konuşmanızı ona göre ayarlayın.

Bu ikaz üzerine iki zıt iddia sahibi, tartışa tartışa büyük veli Hasan Basri Hazretleri’ne giderek Haccac hakkındaki iddialarını anlattılar. Hasan Basri Hazretleri, tartıştıkları Haccac’ın durumunu fevkalade net bir üslupla şöyle açıkladı:

- Haccac ölürken: “Rabb’im, demiş, halk Senin beni affetmeyeceğini zannediyor, ben ise Senin rahmetinin benim zulmümden çok olduğuna inanıyor, affedeceğini ümid ediyorum. Bana halkın su-i zannıyla değil de benim hüsnü zannımla muamele eylemeni diliyorum!” Böyle bir dua ile ölen Haccac’ın imansız gittiğini, cehennemliğin teki olduğunu iddia etmek dinen mümkün değildir. Nitekim bunca zulmün, katlin sorumlusu olan Haccac’ın şefaati istenecek derecede cennetliğin biri olduğunu iddia etmek de mümkün olmayacağı gibi!.

Büyük veli, bundan sonra şu uyarıda bulunur iki tarafa da:

- Unutmayın ki siz, tarafını tuttuğunuzu cennetlik, karşıtı olduğunuzu da cehennemlik ilan etme bilgisine de, hakkına da sahip değilsiniz! Düşüncenizi toplumu bölmeyecek yumuşaklıkta ifade etmeniz gerekir. Yoksa halkı cepheleştirme fitnesinin sorumlusu haline gelirsiniz bu aşırı iddialarınızla..

Sakin bir üslupla yapılan bu uyarıyı dinledikten sonra, Haccac’dan şefaat isteyecek derecede cennetlik olduğunu iddia eden taraftar ile, Allah’a sığınılacak derecede cehennemlik biri olduğunu iddia eden aleyhtarı, düşünmeye başlarlar. ‘Haccac’ın gerçek durumunu Allah bilir, biz taraftarlıkta aşırı gitmişiz.’ diyerek tartışarak gittikleri Basra’dan bu defa yumuşak üslupla konuşarak dönerler, tahriksiz konuşma örneği verirler topluma.

-Şimdi düşünme sırası bizde. Ne demişti büyük veli iki karşıt iddia sahiplerine?

-Siz tarafını tuttuğunuzu cennetlik, karşıtı olduğunuzu da cehennemlik ilan etme bilgisine de, yetkisine de sahip değilsiniz dinen! Toplumu cepheleştirmeyecek yumuşaklıkta ifade edin düşüncelerinizi! Yoksa halkı cepheleştirmenin sorumlusu olmaktan kurtulamazsınız bu aşırı iddialarınızla!..

-Ne dersiniz doğru mu bu uyarı? Ülkemizdeki birlik beraberliğimizi korumak için bizim de kardeşlik üslubuna ihtiyacımız yok mu? Üslubumuzu kardeşliğimizi incitmeyecek, muhataplarımızı küstürmeyecek yumuşaklıkta ayarlamamız gerekmez mi? Aksi halde kardeş toplumu karşıt toplum haline getirme vebalini yüklenmemiz söz konusu olmaz mı? Böyle bir vebali göze almak kolay olmasa gerektir.